No właśnie… Kim właściwie jest terapeuta pedagogiczny?… psychoterapeutą?… socjoterapeutą?… psychologiem?… nauczycielem?… a może korepetytorem? …
Spotkałam się z różnymi skojarzeniami. Gdyby się nad tym głębiej zastanowić, to terapeuta pedagogiczny powinien posiadać najważniejsze kompetencje wszystkich powyższych profesji. Pracuje on z dziećmi o tak różnorodnych trudnościach, że im większy wachlarz umiejętności posiada, tym lepiej.

Przedstawiam Wam „w pigułce”, najważniejsze informacje dotyczące terapeuty pedagogicznego. Zachęcam jednak do zgłębienia tego tematu i zapraszam do dalszej lektury.

KWALIFIKACJE zawodowe

Zgodnie z przepisami (1), kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela terapeuty pedagogicznego w przedszkolach, szkołach oraz placówkach ma osoba, która ukończyła:

• studia wyższe w zakresie terapii pedagogicznej, na poziomie wymaganym do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub placówki, oraz posiada przygotowanie pedagogiczne.
• studia na poziomie wymaganym do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki, i studia pierwszego stopnia, studia podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny, w zakresie terapii pedagogicznej, oraz posiada przygotowanie pedagogiczne.

Moim zdaniem to nie wystarczy. Żeby sprostać wymaganiom oraz indywidualnym potrzebom dzieci, terapeuta pedagogiczny musi przez cały czas się dokształcać – uzupełniać i wzbogacać swoją wiedzę oraz kompetencje. Dlatego też wielu z nas, weekendy spędza na kursach i szkoleniach, a w wolnej chwili zapoznaje się z kolejnymi pozycjami literatury specjalistycznej.

ZADANIA TERAPEUTY PEDAGOGICZNEGO

Zakres obowiązków terapeuty pedagogicznego również został uregulowany przepisami prawnymi (2). Do zadań terapeuty pedagogicznego należy:

*DIAGNOZA, czyli prowadzenie badań diagnostycznych uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się w celu ROZPOZNAWANIA TRUDNOŚCI oraz ROZPOZNAWANIA PRZYCZYN utrudniających uczniom aktywne i pełne uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki.

UWAGA – terapeuta pedagogiczny nie jest diagnostą! (chyba, że ukończył specjalistyczne szkolenia w tym zakresie). Wykonuje on wstępną diagnozę, a następnie, jeśli jest taka potrzeba, powinien skierować rodziców dziecka do konkretnego specjalisty, w celu dokonania pełnej, pogłębionej diagnozy, np. jeśli zauważa u dziecka specyficzne trudności w czytaniu lub pisaniu mogące wynikać z dysleksji, kieruje dziecko do rejonowej poradni psychologiczno – pedagogicznej.

*PROWADZENIE ZAJĘĆ KOREKCYJNO – KOMPENSACYJNYCH (czyli terapii pedagogicznej) oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym.
Zajęcia te polegają na usprawnianiu u dzieci najbardziej zaburzonych funkcji poznawczych, które są przyczyną ich niepowodzeń szkolnych. Wszystko po to, aby dziecko lepiej radziło sobie w przedszkolu/szkole.

Terapeuci pedagogiczni pracują z dziećmi nad usprawnianiem umiejętności, które odpowiadają za pojawiające się trudności (KOREKCJA) oraz nad wzmacnianiem i doskonaleniem mocnych stron dziecka (KOMPENSACJA). W zależności od trudności z jakimi boryka się dziecko, na zajęciach ćwiczy się m.in.

• pamięć (m.in. symultaniczna, sekwencyjna)
• myślenie (m.in. przyczynowo – skutkowe, logiczne)
• percepcję wzrokową
• percepcję słuchową
• koordynację wzrokowo – ruchową
• lateralizację
• stymulowanie prawej i lewej półkuli mózgu
• sprawność manualną, grafomotorykę.

W pracy terapeutycznej, terapeuta pedagogiczny uwzględnia indywidualne potrzeby i możliwości dziecka. W tym celu posługuje się różnorodnymi metodami, technikami oraz środkami dydaktycznymi. Stwarza właściwe warunki pracy oraz atmosferę dającą dziecku poczucie bezpieczeństwa. Ponadto, angażuje różne zmysły i emocje uczniów, co pozwala im lepiej zrozumieć i zapamiętać nauczone treści.  W efekcie terapii powinny zmniejszyć się trudności w uczeniu się oraz powinna być u dziecka widoczna zmiana postaw wobec trudności i niepowodzeń szkolnych oraz wzrost motywacji do uczenia się.

UWAGA! Terapia pedagogiczna nie polega stricte na wyrównywaniu zaległości i braków w nauce, a więc nie są to korepetycje. Tym obszarem zajmują się nauczyciele i specjaliści na zajęciach dydaktyczno – wyrównawczych.

*MONITOROWANIE efektów oddziaływań terapeutycznych.

*Podejmowanie DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH zapobiegających niepowodzeniom edukacyjnym uczniów, we współpracy z rodzicami uczniów.

*WSPIERANIE NAUCZYCIELI, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów (określenie mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki) oraz udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

(1) Rozporządzenie MEN z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli ( § 22 Dz. U. z 2017 r., poz. 1575 z późniejszymi zmianami)
(2) Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach ( § 27 Dz.U. 2017 poz. 1591) oraz Rozporządzenie MEN z dnia 13 lutego 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2019 poz. 323)

Jako tło ilustracji wykorzystałam Makieta plik wektorowy utworzone przez rawpixel.com – pl.freepik.com oraz Obraz Alexandra_Koch z Pixabay